Chemioterapia ma znaczenie w leczeniu:

1. Podstawowym – szczególnie w przypadku leczenia nowotworów chemio wrażliwych, takich jak chłoniaki czy guzy weneryczne (TVT). 

2. Uzupełniającym (adujuwantowym) – czyli leczenie potrzebne za względu to iż w czasie zabiegu nie udało się usunąć wszystkich komórek nowotworowych i zmian lub jako część przygotowań do usunięcia operacyjnego w celu zmniejszenia masy guza. 

3. Paliatywnym – kiedy nie ma możliwości usunięcia guza u zwierzaka za pomocą zabiegu, poprawiające mu komfort życia zmniejszając ból. 

4. Działaniu uwrażliwiającym – aby uwrażliwić komórki rakowe przed zabiegami radioterapii.

 


 


Stosowanie chemioterapii u zwierząt.

Najważniejsze poza przywróceniem zdrowia pupila, jest zachowanie u niego największego komfortu oraz poprawa jakości życia. Pamiętajmy, że zwierzę nie rozumie celu ani konsekwencji leczenia, dlatego to na nas spada odpowiedzialność tego, aby czuło się psychicznie i fizycznie jak najlepiej.

Dlatego też podczas chemioterapii weterynaryjnej podawane są maksymalne dawki, ale akceptowalne przez kudłatego pacjenta po to, by jak najbardziej zminimalizować wszelaki skutki uboczne.


Jakie leki stosuje się podczas chemioterapii u zwierząt?


W czasie chemioterapii stosuje się leki cytostatyczne, które ze względu na swoje właściwości działania w określonej fazie, dzielą się na dwie grupy. Te, które działają podczas określonej fazy cyklu komórkowego (antymetabolity, antybiotyki, blokujące wrzeciono komórkowe) oraz te, które od niego nie zależą (leki alkilujące, antracykliny).


Jak długo podaje się leki podczas choroby nowotworowej psa lub kota?


Zacznijmy od długości okresu podawania. Kiedyś, obecnie coraz rzadziej, podawało się leki w sposób ciągły, ale przyczyniały się one do narastającej toksyczności (nadal stosuje się taką metodę w niektórych przypadkach). Obecnie bardziej zwraca się uwagę na względy toksyczności, dlatego leki podaje się w postaci cykli, zwanych też kursami. W ten sposób dopasowuje się ich przyjmowanie do naturalnego cyklu komórkowego, niwelując nadmierna szkodliwość.


W jaki sposób podaje się zwierzęciu leki?


Leki cytostatyczne podaje się zazwyczaj dożylnie lub podskórnie. Unika się stosowania ich w postaci doustnej. Odchodzi się już też od monoterapii, w której stosowany jest jeden środek, a coraz częściej lekarze zarówno weterynarii, jak i onkolodzy „ludzcy”, stawiają na politerapię, gdzie leki stosuje się zamiennie. W ten sposób pacjent ma zmniejszone ryzyko pojawienia się lekooporności.

Kto zaleca chemioterapię?

Oczywiście lekarz specjalista. Właściciel zwierzęcia, przed terapią musi również podpisać zgodę i oświadczenie o znajomości ewentualnych, możliwych skutków ubocznych.

Jakie badania trzeba przeprowadzić przed chemioterapią?

Nie każde zwierzę może być leczone za pomocą chemioterapii, jest to dosyć surowa terapia więc nasz pupil musie być w miarę dobrym stanie. Ponadto przed każdym cyklem robiona jest morfologia krwi (na miejscu; podczas wizyty).

Skutki uboczne chemioterapii u zwierząt.

Niestety nie ma jeszcze takiej metody leczenia nowotworów, która pozwoliłaby na 100% brak wpływu na zdrowe komórki. Dlatego pojawiają się skutki uboczne. Pocieszeniem może być fakt, że pomimo tego, iż brzmi to niezbyt optymistycznie, rzadko kiedy dochodzi do całkowitego, nieodwracalnego zniszczenia zdrowych elementów ciała. Jednak tak samo, jak u ludzi, tak i u zwierząt, skutki uboczne i ich objawy są w pełni indywidualne. Niektóre zwierzaki przechodzą chemioterapię lepiej, niektóre gorzej. Ważne jest jednak to, ze w przeciwieństwie do nowotworu, skutki uboczne jego leczenia są tymczasowe. Oto najczęstsze objawy wpływu chemioterapii na organizm naszego pupila:

Szpik kostny i krew:

Podczas chemioterapii może dojść do zmniejszenia czerwonych i białych krwinek. Są one tworzone w szpiku kostnym, który to jest niezwykle ważny w zwalczaniu infekcji, regulacji krzepnięcia krwi itp. niestety to właśnie on zostaje dosyć mocno, tymczasowo osłabiony przez chemioterapię.

Podatność na infekcję:

Poprzez zmniejszenie produkcji białych krwinek przez szpik kostny, nasz zwierzak podczas chemioterapii może mieć znacznie zmniejszoną odporność. Szczególnie w okresie 10-14 dni po leczeniu. Później ilość białych krwinek powoli wraca do normy, zazwyczaj osiągając odpowiedni poziom przed następnym cyklem leczenia.

W trakcie trwania terapii należy uważnie obserwować zwierzę i natychmiast skontaktować się z lecznicą w przypadku gdy:

- pacjent ma podniesioną temperaturę ciała powyżej 39,4 oC,

- zwierzak nie chce jeść, jest apatyczny i osowiały, leży

Zaburzenia ze strony układu wydalniczego:

Podczas trwania chemioterapii mały pacjent może odczuwać problemy takie jak biegunka czy zaparcia. Podczas zaparć lekarz weterynarii może pomóc poprzez podawanie płynów pod skórę, rzadziej przy pomocy środków przeczyszczających. Biegunka jest zazwyczaj leczona odpowiednimi środkami dostępnymi w lecznicy.

Brak apetytu:

Podczas trwania chemioterapii może okazać się, że nasz pupil utracił apetyt. Należy pamiętać, że objaw ten u zwierząt może zakończyć się trwałymi zmianami w organizmie, dlatego też utrzymująca się kilka dni utrata apetytu powinna być zgłoszona do lekarza.

Utrata sierści.

W przypadku zwierząt objaw, jakim jest wypadanie włosów podczas chemioterapii, jest niezwykle rzadki i obejmuje tylko około 5% pacjentów.

Wymioty:

Kolejny z objawów terapii przeciwnowotworowej w postaci chemioterapii to wymioty i nudności. Obecnie jednak istnieje naprawdę przeogromny wybór środków ograniczających tego typu objawy.


Środki ostrożności podczas chemioterapii u zwierzęcia.

Należy pamiętać, że podczas chemioterapii podawane są środki mające na celu niszczenie komórek, ponieważ w ten sposób następuje zniszczenie nowotworu. Dlatego też zdarza się, że niektóre z podawanych substancji mogą być nadal aktywne w kale, moczu czy wymiocinach zwierzęcia, a tym samym szkodliwe dla osób z otoczenia.

Dlatego też substancje te:

1. Powinny być przechowywane w bezpiecznym miejscu, poza zasięgiem zwierząt i dzieci.

2. Dzieci, kobiety w ciąży oraz karmiące piersią, nie powinny mieć kontaktu z lekami, gdyż może to doprowadzić do poważnych chorób i wad wrodzonych płodu.

3. W przypadku połknięcia specyfiku należy natychmiast skontaktować się lekarzem.

4. Podczas chemioterapii u zwierzęcia występuje znaczne obniżenie odporności, dlatego w tym czasie należy unikać wszelakich szczepień.


W ramach środków ostrożności należy:

1. Umyć ręce bezpośrednio po kontakcie z tabletkami czy kapsułkami.

2. Nie próbować dzielić tabletek, czy otwierać kapsułek.

3. Stosować rękawiczki ochronne.

4. Podając zwierzęciu lek w karmie, upewnić się, że całość została przez niego zjedzona.


W przypadku zanieczyszczeń:

1. Należy trzymać dzieci z dala od kału, moczu czy wymiocin leczonego zwierzęcia.

2. Wyprowadzaj pupila wyłącznie na smyczy.

3. Sprzątając zanieczyszczenia lub np. żwirek z kuwety, koniecznie zakładaj rękawice ochronne.

4. Zabrudzone przedmioty należy myć osobno, bez kontaktu z innymi przedmiotami stosowanymi przez domowników (to samo tyczy się zabrudzonych tkanin).


Chemioterapia dożylna:

W trakcie stosowania chemioterapii dożylnej u zwierzęcia, także następuje czasami wydalanie aktywnych chemioterapeutyków. Dlatego też w czasie 72 godzin po zabiegu chemioterapii dożylnej należy:

1. Nosić lateksowe rękawice ochronne (najlepiej jak najgrubsze), podczas sprzątania zanieczyszczeń po zwierzęciu.

2. Zabrudzone przez zwierzę tkaniny prać osobno przy pomocy silnych detergentów.

3. W przypadku wydzielin:

- odchody podczas biegunki można bezpiecznie spłukać w toalecie,

- mocz i wymiociny należy po zebraniu jednorazowym ręcznikiem wyrzucić zabezpieczone podwójną torbą foliową.

- zabrudzone obszary wyczyścić za pomocą silnych detergentów wybielających.

4. W przypadku chemioterapii u kotów należy przez 72 godziny po zabiegu dezynfekować kuwetę.

5. Radzi się unikać kontaktu z wydzielinami zwierzęcia przez kobiety w ciąży i karmiące.


Chemioterapia metronomiczna:

To nowy w weterynarii, ale już od jakiegoś czasu stosowany w ludzkiej medycynie sposób na nowotwory. Działa na głównie, hamując angiogenezę, czyli tworzenie się nowych połączeń w komórkach nowotworowych. W chemioterapii metronomicznej podaje się małe dawki cytostatyków, które wpływają na zahamowanie anigiogenezy. Leki te podawane mogą być w domu, przez co zwierzak ma mniej stresu związanego z jazdą do weterynarza, a właściciel poniesie mniejsze koszty leczenia. W terapii metronomicznej wraz z cytostatykami stosuje się środki przeciwbólowe i przeciwzapalne, niesterydowe.